Milieu en Omgeving (E)

Focus op grondstoffen, natuur en energie

De materiële onderwerpen voor Milieu en Omgeving zien toe op klimaatverandering en de acties, die wij moeten nemen om aan het klimaatakkoord te voldoen. Ook zijn biodiversiteit en ecosystemen voor ons als ontwerpende bouwer materiele onderwerpen. Daarnaast maakt de aard van onze activiteiten, materiaalverbruik en circulariteit tot een materieel onderwerp. Door bijvoorbeeld in te zetten op minder of andere verpakkingsmaterialen, kan de hoeveelheid plastic afval aanzienlijk gereduceerd worden. En door folies gescheiden in te zamelen, komt ook voor deze plastic soort een stroom richting recycling op gang. 

Heembouw strategie 2024|2026

Ons missiedoelen voor Omgeving, hebben betrekking op grondstoffen, natuur en energie. Dat betekent onder andere het zo efficiënt mogelijk inzetten van (circulair) materiaal en minder (plastic) afval; het versterken van de lokale biodiversiteit en klimaatadaptief ontwerpen en bouwen; en stikstof- en CO₂-arm bouwen, met focus op CO₂ reductie op, van en naar de bouwplaats.  

De pijlers van onze duurzaamheidsstrategie

• Emissiearm bouwproces: verlagen van de CO₂-uitstoot op, van en naar onze bouwplaatsen 

• Reduce, reuse, recycle: standaard inzetten op verlaging van de MPG (MilieuPrestatieGebouwen) 

• Natuurinclusief ontwerpen en bouwen: versterken van de lokale biodiversiteit, klimaatadaptief ontwerpen en bouwen en vergroten van de belevingswaarde (“biophilic design”) 

• Afval: reductie van plastic afval op de bouwplaats 

Emissievrij bouwen

CO₂-reductie is de grootste opgave waar we, op weg naar een klimaat neutraal Europa, voor gesteld staan. Daar hebben we zelf al het nodige aan gedaan, met de verduurzaming van onze eigen panden en de elektrificatie van ons wagenpark. Uiteindelijk is ons doel minimaal CO₂ neutrale gebouwen en bouwplaatsen. Nu maken we de volgende stap om met de keten aan verdere CO₂ reductie te werken. We willen naar een emissie-vrije bouwplaats en zetten in op de reductie van onze uitstoot op, van en naar de bouwplaats. Door de inzet van emissie-arm materieel, de toepassing van duurzame brandstof en door met onze (strategische) partners en door met onze leveranciers te sturen op een zo efficiënt mogelijke beladingsgraad van hun zware materieel.  

Op onze bouwplaatsen werken we aan energiebesparing door zelf energie op te wekken met zonnepanelensets op de bouwkeet. Elke bouwplaats is tevens voorzien van elektrische laadpalen. Ons eigen bedrijfswagenpark is nog verder geëlektrificeerd; onze bedrijfswagenvloot is volledig elektrisch. Ons beleid voor lease-auto’s is uiteindelijk gericht op volledig elektrisch. Nu al ligt het percentage volledig elektrische lease-auto’s op 84%. Bij de verlaging van de emissie op, van en naar de bouwplaats, spelen onze partners en leveranciers een belangrijke rol. Dit is een belangrijk punt op de agenda van onze overleggen en afspraken. 

De uitstoot van broeikasgasemissies (GHG emissies) is opgebouwd uit eigen emissies (scope 1 en 2) en emissies in de waardeketen (scope 3).  

Broeikasgasemissies worden berekend als CO₂ equivalent ( CO₂ eq), waarbij dus ook rekening wordt gehouden met andere broeikasgassen dan CO₂. De berekening omvat zowel directe CO₂ emissies, dit zijn directe emissies van bronnen die eigendom zijn van of beheerd worden door de organisatie (scope 1 emissies,) als indirecte CO₂ emissies, die voortkomen uit de opwekking van ingekochte elektriciteit die Heembouw gebruikt (scope 2 emissies) en emissies op de bouwplaatsen en in de waardeketen van Heembouw (scope 3 emissies).  

Scope 1 en 2

Voor de bepaling van de scope 2 emissies is gerekend met de gemiddelde factor voor grijze stroom volgens CO₂ emissiefactoren.nl (new window). Daar waar de bron van stroom onbekend is, is de emissiefactor voor “onbekende stroom” gekozen. Dit wordt ook wel de grid-mix of de “location based factor” genoemd. De elektriciteit verbruikt op de bouwplaatsen rekent Heembouw toe aan de scope 2 emissies. 

In een aantal projecten wordt Heembouw voorzien van stroom door de opdrachtgever. Daar waar wij informatie hebben over het verbruik van deze door de klant geleverde elektriciteit, wordt dit verbruik opgenomen in de scope 2 berekening. 

De scope 3 emissies zijn onder te verdelen in de volgende voor Heembouw relevante categorieën: 

• Gekochte goederen en diensten 

• Upstream vervoer en distributie 

• Afval geproduceerd bij activiteiten 

• Zakelijk reisverkeer 

• Woon-werkverkeer medewerkers 

• Gebruik verkochte producten 

• End-of-life verwerking verkochte producten 

De categorie gekochte goederen en diensten omvat ons missiedoel:  emissies van, naar en op de bouwplaats. De CO₂ emissies uit upstream transport en distributie zijn opgenomen in de categorie gekochte goederen en diensten. Het is voor Heembouw nog niet mogelijk om de transportgerelateerde emissies te onderscheiden . De berekening van de emissie van gekochte goederen en diensten is gedaan aan de hand van de uitgegeven euro’s voor deze materialen en diensten (“spendbased”). Om de euro’s te converteren naar CO₂ equivalenten ( CO₂ eq) is gebruik gemaakt van productcodes en de conversiefactoren uit Exiobase v3.10.  

Nog niet voor alle categorieën is een CO₂ eq berekening gemaakt. Zo is de berekening van de uitstoot van gebruik van verkochte producten en end-of-life verwerking van verkochte producten nog in ontwikkeling. Om die reden rapporteert Heembouw in dit boekjaar nog niet over de totale scope 3 emissies. 

De verwachting is dat de methodes om scope 3 emissies te berekenen de komende jaren zullen verbeteren, mede door berekeningen en metingen, die door partners en leveranciers zullen worden aangeleverd. Dit zal nauwkeuriger zijn dan gebruik te maken van conversiefactoren uit algemene databases. 

Altijd tenminste 40% onder de standaard MPG

Meer dan 10% van de totale CO₂-uitstoot van Nederland wordt veroorzaakt door de productie van bouwmaterialen. Met de circulaire beginselen reduce, reuse, recycle als uitgangspunt, kiezen we bewust voor de toepassing van (circulair) materiaal en verdere reductie van afval. Door te werken met hergebruikte materialen, of natuurlijke (biobased) materialen (new window), maar ook door producten toe te passen, die in de toekomst weer kunnen worden geremonteerd. Daarbij sturen we op een MPG-score (milieu prestatie gebouwen) die lager is dan de wettelijke norm van 1,0 voor utiliteitsbouw en 0,8 voor woningbouw. Ons eigen circulaire kantoor in Berkel en Rodenrijs bijvoorbeeld, heeft een MPG van 0,55. En is daardoor reeds “Paris Proof”.  

Natuurinclusief ontwerpen en bouwen op al onze ontwerpende bouwer projecten

We richten ons op het versterken van de lokale biodiversiteit en klimaatadaptief bouwen. De natuur in Nederland staat onder druk. Bij het ontwerpen en ontwikkelen van onze projecten, kijken we hoe we meer ruimte kunnen bieden aan de natuur. Hierbij kijken we ook naar de mogelijkheden voor klimaatadaptief bouwen. Welke maatregelen kunnen we nemen voor waterberging, hittestress en groen in de stad. Maar ook een plantrijke invulling van het terrein en diervriendelijke buitenverlichting. Los van de waarde voor klimaat en biodiversiteit is “groen” daarnaast een belangrijke geluksfactor. Een groene omgeving nodigt uit om buiten te zijn, is aantrekkelijk en gezonder. Voor mens, dier en klimaat. 

Het integreren van natuur in onze projecten, met onder andere groene gevels, overvloedige beplanting, diervriendelijke buitenverlichting en nestkasten, bevordert de lokale biodiversiteit. In samenwerking met landschapsarchitecten en ecologen zorgen we ervoor dat deze ingrepen naadloos aansluiten op de lokale flora en fauna. Wij creëren hierdoor een omgeving die vaak een hogere biodiversiteit kent, dan toen we begonnen. Inmiddels is 64% van onze ontwerpende bouwer projecten natuurinclusief ontworpen. Ons doel voor 2026 is dat 100% van de ontwerpende bouwer projecten natuurinclusief wordt ontworpen en gebouwd. 

Reductie plastic afval op de bouwplaats

Bouw- en sloopafval bestaat vooral uit puin, steen, hout, metalen, kunststoffen, papier en karton. Ruim 90% van het bouw- en sloopafval kan worden ingezet als grondstof voor nieuwe producten. Daarom wordt het afval op onze bouwplaatsen gescheiden ingezameld en afgevoerd. Beter is het natuurlijk, om de afvalstromen te verminderen. Het afval van plastic verpakkingen, is een reststroom met een hoge milieu impact. We willen dit met 30% verlagen (referentiejaar 2023), en we willen dat tenminste 50% van het plastic afval dat overblijft, circulair plastic is. We hebben afgelopen jaren ondervonden, dat een structurele reductie van plastic afval een uitdagend doel is. Dat kunnen we alleen in nauwe samenwerking met onze (strategische) partners en hun leveranciers en producenten.  

Meer reductie plastic afval

We zijn blij te constateren, dat we met de reductie van plastic afval op de bouwplaats, inmiddels goede stappen maken. Het bewustzijn hierover groeit, ook bij onze (strategische) partners en leveranciers. Op de bouwplaatsen, zamelen we de afvalstromen van PIR, harde kunststoffen en EPS, gescheiden in. Deze worden voor het overgrote deel gerecycled of circulair hergebruikt. Ook in de folies, dat veelvuldig gebruikt wordt als verpakkings- en beschermingsmateriaal, zien we een beweging bij onze (strategische) partners naar inzameling en hergebruik, en naar de inzet van circulaire folies.